Nadmierny pesymizm, tendencja do idealizowania narodowej historii, brak zaufania do instytucji państwowych, wrogość wobec obcych oraz kolektywny narcyzm to cechy, które wedle prof. Michała Bilewicza, psychologa społecznego, charakteryzują naród, który doświadczył traumy. Niejednej, ale wielu. Jeżeli członek takiego narodu nie przeżył jej bezpośrednio, to dostarczono mu ją formie międzypokoleniowego przekazu rodzinnego lub kulturowego.